Rà soát báo cáo tài chính để giảm rủi ro thuế

Dưới đây là cách Rà soát báo cáo tài chính để giảm rủi ro thuế, đây là một bước quan trọng trong công tác kiểm soát rủi ro thuế. Dưới đây là hướng dẫn chi tiết về cách thực hiện việc này, bao gồm các khoản mục có rủi ro cao, các chỉ báo cảnh báo rủi ro và biện pháp rà soát cụ thể:

BƯỚC RÀ SOÁT KIỂM TRA BCTC

Bước 1. Xác định các tài khoản trọng yếu cần kiểm tra

• Sử dụng các tiêu chí:

  • Tỷ lệ phân tích dọc/ngang.

  • Tần suất gian lận ngành.

  • Chính sách kế toán và tính chất khoản mục.

✅ Khoản mục rủi ro cao:

• Tiền và tương đương tiền.

• Hàng tồn kho.

• Tài sản cố định.

• Thuế GTGT được khấu trừ.

• Phải thu KH & tạm ứng

Bước 2: Thu thập các quy trình, chính sách, quy định có liên quan

Ví dụ với khoản mục tiền:

• Quy trình chi tiêu: ai đề xuất, ai phê duyệt?

• Hợp đồng, hóa đơn, phiếu nhập kho có đủ không?

• Đã có quy chế chi tiêu? Hạn mức phê duyệt?

• Có kiểm kê quỹ, đối chiếu sổ kế toán với tiền mặt và tiền gửi?

🛑 Mục tiêu: Xác định khu vực có rủi ro cao để tập trung kiểm tra

Bước 3: Xác định cơ sở dẫn liệu cần kiểm tra

Dựa trên 5 yếu tố cơ bản:

• Existence (Hiện hữu): Có thật, có tồn tại?

• Completeness (Đầy đủ): Có bỏ sót khoản mục không?

• Accuracy (Chính xác): Số ghi đúng chứng từ?

• Ownership (Sở hữu): Tài sản có thuộc quyền công ty không?

• Presentation (Trình bày): Ghi chép đúng bản chất khoản mục?

Ví dụ: Kiểm tra khoản tiền → Đối chiếu sổ cái, BB kiểm kê, Bank statement, Phiếu thu/chi

Bước 4. Thiết kế và thực hiện thủ tục kiểm tra

• Kiểm tra chéo: Sổ kế toán – chứng từ – BCTC – hệ thống ERP.

• Phân tích số liệu bất thường qua biểu đồ, mẫu so sánh.

• Thống kê sai lệch, phân tích nguyên nhân và mức độ ảnh hưởng.

🔍 Ví dụ với khoản tiền:

• Kiểm tra lặp chứng từ, thanh toán vượt hạn mức, thiếu BB giao nhận.

• Phát hiện chi lặp tiền văn phòng phẩm do chứng từ trùng

Bước 5. Đánh giá rủi ro: sai sót, gian lận

Bước 6. Đề xuất các giải pháp cải thiện

• Thay đổi quy trình, quy định: nâng cấp, chuẩn hóa quy chế chi tiêu, xét duyệt.

• Rà soát phân quyền và bổ sung các thủ tục phê duyệt.

• Ứng dụng CNTT: ERP, phần mềm kiểm tra tự động, dashboard cảnh báo.

• Tổ chức các cuộc họp thảo luận nội bộ: Hội đồng quản trị, kiểm toán nội bộ, ủy ban rủi ro.

• Tăng cường giám sát ở các bộ phận: kho, mua, bán, sản xuất.

Bản tin này chỉ mang tính chất tham khảo, không phải ý kiến tư vấn cụ thể cho bất kì trường hợp nào