Chi nhánh có phải kiểm toán không? Có phải ghi sổ kế toán? Có cần kế toán trưởng

Chi nhánh có phải kiểm toán không? Theo quan điểm của chúng tôi, vấn đề này cần lưu ý như sau giữa chi nhánh độc lập và phụ thuộc.

Thảo luận Topic tại: https://www.facebook.com/groups/congvanketoan/

Chi nhánh có cần kiểm toán không?

• > Nếu chi nhánh hạch toán phụ thuộc, không thực hiện quyết toán thuế TNDN riêng thì không phải kiểm toán báo cáo tài chính
• > Nếu chi nhánh hạch toán độc lập thì cần có báo cáo kiểm toán nếu thuộc trường hợp bắt buộc kiểm toán. Tham khảo công văn 3139/CT-TTHT dưới đây: “… trường hợp Chi nhánh Công ty … (là đơn vị phụ thuộc doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài) đăng ký hạch toán độc lập…thì khi Chi nhánh Công ty …nộp hồ sơ khai quyết toán thuế TNDN năm, Chi nhánh phải nộp báo cáo tài chính năm đã được kiểm toán độc lập kèm theo hồ sơ quyết toán năm thuế TNDN…”

Chi nhánh có phải ghi sổ kế toán? Có cần kế toán trưởng

Trích dẫn câu trả lời của Bộ Tài chính như sau

Như vậy, căn cứ vào các quy định nêu trên, chi nhánh hạch toán phụ thuộc của doanh nghiệp không phải là đơn vị kế toán trong hoạt động kinh doanh nên pháp luật kế toán hiện hành không có yêu cầu bắt buộc doanh nghiệp phải tổ chức bộ máy kế toán ở các đơn vị hạch toán phụ thuộc (ví dụ như chi nhánh hạch toán phụ thuộc).

Việc tổ chức bộ máy kế toán, bố trí kế toán trưởng, người phụ trách kế toán của đơn vị hạch toán phụ thuộc (ví dụ như chi nhánh hạch toán phụ thuộc của doanh nghiệp) do người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp quyết định căn cứ vào đặc điểm hoạt động, yêu cầu quản lý của đơn vị.

Cơ sở pháp lý

• Điều 43 Luật Quản lý thuế số 38/2019/QH14 ngày 13/06/2019 của Quốc hội quy định hồ sơ khai thuế: “…3. Hồ sơ khai thuế đối với loại thuế có kỳ tính thuế theo năm bao gồm:  Hồ sơ khai thuế năm gồm tờ khai thuế năm và các tài liệu khác có liên quan đến xác định số tiền thuế phải nộp; Hồ sơ khai quyết toán thuế khi kết thúc năm gồm tờ khai quyết toán thuế năm, báo cáo tài chính năm, tờ khai giao dịch liên kết; các tài liệu khác có liên quan đến quyết toán thuế…”

• Căn cứ Luật Kiểm toán độc lập số 67/2011/QH12 ngày 29/03/2011 của Quốc hội, tại Điều 9 quy định kiểm toán bắt buộc: “1. Kiểm toán bắt buộc là kiểm toán đối với báo cáo tài chính hàng năm, báo cáo quyết toán dự án hoàn thành và các thông tin tài chính khác của đơn vị được kiểm toán quy định tại khoản 1 và khoản 2 Điều 37 của Luật này và các quy định khác của pháp luật có liên quan. …3. Doanh nghiệp, tổ chức bắt buộc phải kiểm toán khi nộp báo cáo tài chính cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền và khi công khai báo cáo tài chính phải có báo cáo kiểm toán đính kèm; trường hợp cơ quan nhà nước khi nhận báo cáo tài chính của doanh nghiệp, tổ chức bắt buộc phải kiểm toán mà không có báo cáo kiểm toán đính kèm thì có trách nhiệm thông báo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền để xử lý theo quy định của pháp luật”
• Tại Điều 37 quy định đơn vị được kiểm toán: Doanh nghiệp, tổ chức mà pháp luật quy định báo cáo tài chính hàng năm phải được doanh nghiệp kiểm toán, chi nhánh doanh nghiệp kiểm toán nước ngoài tại Việt Nam kiểm toán, bao gồm:… a) Doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài…
• Tại Khoản 1, Điều 8 Thông tư số 200/2014/TT-BTC ngày 22/12/2014 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp quy định: “Doanh nghiệp có trách nhiệm tổ chức bộ máy kế toán và phân cấp hạch toán ở các đơn vị hạch toán phụ thuộc phù hợp với đặc điểm hoạt động, yêu cầu quản lý của mình và không trái với quy định của pháp luật”.
• Tại Khoản 1, Điều 9 Thông tư số 133/2016/TT-BTC ngày 26/8/2016 của Bộ Tài chính hướng dẫn chế độ kế toán doanh nghiệp nhỏ và vừa quy định: “Doanh nghiệp có trách nhiệm tổ chức bộ máy kế toán và phân cấp hạch toán ở các đơn vị hạch toán phụ thuộc phù hợp với đặc điểm hoạt động, yêu cầu quản lý của mình và không trái với quy định của pháp luật”.

Biên soạn: Nguyễn Việt Anh – Tư vấn viên