Số lượng kiểm toán viên ở Việt Nam

Theo thống kê của Bộ Tài chính, tại BÁO CÁO Tổng kết thi hành Luật Kiểm toán độc lập, Số lượng kiểm toán viên ở Việt Nam được đề cập như sau.

Đánh giá về thị trường hành nghề kiểm toán

Số lượng người được cấp chứng chỉ KTV của Việt Nam cho đến thời điểm tháng 5/2024 là 6.387 người, trong đó có 2.501 người đang làm việc trong các DNKT (chiếm 39% số người có chứng chỉ KTV).

Tất cả các KTV đều có trình độ cử nhân về tài chính, kế toán, kiểm toán, ngân hàng… trở lên, có ít nhất 36 tháng kinh nghiệm thực tế và được trải qua kỳ thi cấp quốc gia để được cấp chứng chỉ KTV. Với kinh nghiệm công tác và việc trải qua kỳ thi chứng chỉ KTV, các KTV hành nghề đều có kiến thức tổng hợp về pháp luật kinh tế, tài chính doanh nghiệp, chính sách thuế, kế toán, kiểm toán. Khi đăng ký hành nghề kiểm toán, để đảm bảo chất lượng dịch vụ cung cấp, hàng năm KTV phải cập nhật kiến thức theo thời gian quy định hàng năm.

Trong hơn 10 năm thực hiện Luật KTĐL, số lượng KTV hành nghề luôn có sự biến động. Số lượng KTV hành nghề tăng lên qua các năm và tương đối phù hợp với quy mô của nền kinh tế, nhu cầu được kiểm toán theo quy định của pháp luật hiện hành. Tính đến tháng 6/2024, trên cả nước có 2.420 KTV hành nghề, cụ thể như sau:

Nhìn chung, các quy định về KTV hành nghề là khá đầy đủ. Tuy nhiên, cũng còn một số ít nội dung cần được quy định cụ thể và chặt chẽ hơn đảm bảo quản lý thống nhất giữa các chủ thể tham gia thị trường, chẳng hạn như quy định về việc ký báo cáo kiểm toán quá một thời gian nhất định liên tục cho một khách hàng.

Về công tác quản lý hành nghề kiểm toán

Căn cứ quy định của Luật KTĐL và các văn bản hướng dẫn, từ năm 2012 đến nay Bộ Tài chính đã thực hiện tiếp nhận hồ sơ, xem xét, thẩm định và cấp hàng nghìn lượt giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán cho KTV hành nghề; hàng trăm lượt giấy chứng nhận đủ điều kiện cung cấp dịch vụ kiểm toán cho DNKT. Hiện nay, số lượng KTV hành nghề được cấp giấy chứng nhận đăng ký hành nghề kiểm toán là gần 2.400, số lượng DNKT được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện cung cấp dịch vụ kiểm toán là hơn 220.

STT	Chỉ tiêu	2012	2013	2014	2015	2016	2017	2018	2019	2020	2021	2022	2023
1	Số lượng DN kiểm toán	155	134	140	142	151	169	185	192	203	210	212	219
2	Tổng số KTV hành nghề	1.206	1.400	1.528	1.709	1.840	1.949	2.037	2.250	2.311	2.308	2.181	2.292

Nhìn chung, các văn bản quy định về quản lý hành nghề kiểm toán được ban hành đầy đủ và đồng bộ. Về cơ bản, công tác quản lý hành nghề kiểm toán được thực hiện nghiêm túc và thường xuyên.

Việc kiểm tra thực tế hành nghề của KTV tại DNKT được thực hiện bằng nhiều biện pháp trong đó việc kiểm tra qua hồ sơ đóng BHXH là hiệu quả nhất. Tuy nhiên, việc tra cứu bảo hiểm xã hội để đối chiếu quá trình công tác của kiểm toán viên chủ yếu vẫn do các KTV tự kê khai, sao chụp và nộp trong hồ sơ. Không có quy định để các cán bộ thẩm định hồ sơ có thể chủ động truy cập vào hệ thống BHXH để khai thác, kiểm tra thông tin.

Có thể thấy rằng, doanh thu của toàn ngành đã có sự tăng trưởng ổn định trong giai đoạn từ khi Luật KTĐL được ban hành (năm 2012) đến năm 2020. Sau đó, do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, doanh thu của toàn ngành kiểm toán độc lập có xu hướng giảm nhẹ. Dù vậy, trong năm 2022-2023, doanh thu toàn ngành đang phục hồi và có xu hướng tăng nhẹ so với thời kỳ trước đó.

Tóm lại, các quy định pháp lý về quản lý hành nghề kiểm toán tương đối đồng bộ, thống nhất, kịp thời, bảo đảm tính hiệu lực, hiệu quả thúc đẩy các KTV hành nghề và DNKT ra được báo cáo kiểm toán trung thực và hợp lý để đáp ứng nhu cầu xã hội. Bên cạnh đó, vai trò và năng lực quản lý nhà nước về kiểm toán từng bước được nâng cao; việc kiểm tra, giám sát tuân thủ pháp luật về kiểm toán được thực hiện phù hợp, hiệu quả.