Mượn khuôn mẫu không được miễn thuế

Tổng Cục Hải Quan (General Department of Customs) đã trả lời rằng các giao dịch mượn khuôn mẫu không được miễn thuế theo quy định với doanh nghiệp chế xuất. Điều này có nghĩa là các doanh nghiệp EPE phải nộp thuế nhập khẩu và thuế GTGT khi cho mượn đồ gá, khuôn mẫu và có nguy cơ bị truy thu từ ngày 15/07/2022.

Tình huống:  Trên thực tế, một trong các giao dịch rất phổ biến của các doanh nghiệp chế xuất (DNCX)  là:

+ DNCX ký hợp đồng với các công ty trong nội địa để sản xuất/gia công sản phẩm của DNCX

+ DNCX sẽ cung cấp máy móc, khuôn mẫu, công cụ,… cho công ty nội địa dưới hình thức cho mượn miễn phí (Thường đăng ký tờ khai hải quan theo hình thức Tạm xuất tái nhập)

Cần hiểu răng, do các máy móc, khuôn mẫu, công cụ là những tài sản của DNCX và khi mua vào được miễn thuế nhập khẩu và thuế GTGT của hàng nhập khẩu. Do đó, khi Nghị định 35/2022/NĐ-CP có hiệu lực, một số cơ quan hải quan địa phương từ chối tờ khai của DNCX cho mượn máy móc, công cụ theo hình thức tạm xuất tái nhập nên nhiều doanh nghiệp bị ảnh hưởng đã gửi vướng mắc với Tổng Cục Hải quan. Ngày 22/9/2022, TCHQ có công văn số 3879 gửi Bộ KHĐT có nội dung trích

Căn cứ các quy định dẫn trên, trường hợp DNCX cho doanh nghiệp khác thuê, mượn máy móc, thiết bị, khuôn mẫu (đã được hưởng ưu đãi về thuế áp dụng đối với DNCX) để sản xuất hàng hóa cung cấp cho chính DNCX để xuất khẩu hoặc tiêu dùng trong nội bộ DNCX thì có được hiểu là hoạt động kinh doanh khác của DNCX hay không (bao gồm cả hoạt động gia công hoặc sản xuất xuất khẩu), hoạt động nêu trên có thuộc phạm vi điều chỉnh tại điểm c khoản 6 Điều 26 Nghị định số 35/2022/NĐ-CP?

Bộ Kế hoạch và Đầu tư có ý kiến trả lời như sau

Hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư nhận được phản ánh của doanh nghiệp chế xuất về việc cơ quan hải quan không đồng ý làm thủ tục tạm nhập cho doanh nghiệp nội địa để mượn khuôn mẫu, máy móc, thiết bị của doanh nghiệp chế xuất với lý do đây là hoạt động kinh doanh khác theo quy định tại mục c khoản 6 Điều 26 Nghị định số 35/2022/NĐ-CP.

Việc doanh nghiệp chế xuất cho doanh nghiệp khác thuê, mượn máy móc, thiết bị, khuôn mẫu không bị cấm, chỉ liên quan đến việc áp dụng chính sách thuế đối với hoạt động này và độc lập với hoạt động nhập khẩu của doanh nghiệp. Hoạt động tạm nhập khẩu máy móc, thiết bị, khuôn mẫu để gia công, sản xuất xuất khẩu thực hiện theo quy định của pháp luật về quản lý ngoại thương và pháp luật về thuế. Do đó, đề nghị Tổng cục Hải quan cân nhắc trong quá trình xem xét, hướng dẫn hải quan tỉnh, thành phố thực hiện nghiệp vụ đối với hoạt động này.

Trước đó, Tổng Cục Hải quan có công văn số 2633/TCHQ-TXNK; 1400/TCHQ-TXNK; 457/TCHQ-TXNK xác định chính sách thuế áp dụng như sau

+ Thuế nhập khẩu: Doanh nghiệp nội địa không được miễn thuế nhập khẩu khi tạm nhập; không thuộc các trường hợp được hoàn thuế nhập khẩu đã nộp khi tái xuất

+ Thuế GTGT: Doanh nghiệp nội địa khi tạm nhập thuê khuôn của DNCX, KHÔNG chịu thuế GTGT. Trường hợp hết hạn cho thuê, nhưng doanh nghiệp nội địa tiếp tục sử dụng, không tái xuất thì doanh nghiệp nội địa phải kê khai, nộp thuế GTGT.

Trường hợp trong quá trình sử dụng khuôn mẫu bị hư hỏng không thể tái xuất và buộc phải tiêu huỷ, và đã thực hiện tiêu huỷ thì doanh nghiệp nội địa không phải kê khai nộp thuế GTGT đối với số khuôn mẫu này.

Cơ sở pháp lý:

Nghị định 35/2022/NĐ-CP – Điều 6 có đoạn:

6. Doanh nghiệp chế xuất được thực hiện các hoạt động kinh doanh khác theo quy định của pháp luật về đầu tư, pháp luật về doanh nghiệp và quy định khác của pháp luật có liên quan và đảm bảo đáp ứng các điều kiện sau đây:

a) Việc bố trí khu vực lưu giữ hàng hóa phục vụ hoạt động chế xuất phải bảo đảm ngăn cách với khu vực lưu giữ hàng hóa phục vụ các hoạt động sản xuất, kinh doanh khác;

b) Hạch toán riêng doanh thu, chi phí liên quan đến hoạt động chế xuất và các hoạt động kinh doanh khác;

c) Không được sử dụng tài sản, máy móc thiết bị được hưởng ưu đãi về thuế áp dụng đối với doanh nghiệp chế xuất để phục vụ cho hoạt động sản xuất, kinh doanh khác. Trường hợp sử dụng tài sản, máy móc thiết bị được hưởng ưu đãi về thuế áp dụng đối với doanh nghiệp chế xuất để thực hiện các hoạt động kinh doanh khác thì phải hoàn trả ưu đãi về thuế đã được miễn, giảm theo quy định của pháp luật về thuế

Căn cứ khoản 4 Điều 3 Luật Quản lý ngoại thương số 05/2017/QH14 quy định về khu vực hải quan riêng:

“Khu vực hải quan riêng là khu vực địa lý xác định trên lãnh thổ Việt Nam được thành lập theo quy định của pháp luật Việt Nam và điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên; có quan hệ mua bán, trao đổi hàng hóa với phần lãnh thổ còn lại và nước ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu“.

Căn cứ Điều 41 Luật Quản lý ngoại thương số 05/2017/QH14 quy định:

“1. Trừ trường hợp kinh doanh tạm nhập, tái xuất quy định tại Điều 39 của Luật này; thương nhân được tạm nhập vào Việt Nam hàng hóa không thuộc Danh mục hàng hóa cấm xuất khẩu, cấm nhập khẩu; hàng hóa không thuộc diện tạm ngừng xuất khẩu, tạm ngừng nhập khẩu theo hợp đồng với nước ngoài để phục vụ mục đích bảo hành, bảo dưỡng, thuê, mượn; hoặc để sử dụng vì mục đích khác trong một khoảng thời gian nhất định rồi tái xuất chính hàng hóa đó ra khỏi Việt Nam.

…3. Thời hạn tạm nhập, tái xuất thực hiện theo thỏa thuận của thương nhân với bên đối tác và đăng ký với cơ quan hải quan nơi làm thủ tục tạm nhập.

4. Hàng hóa tạm nhập, tái xuất khi tiêu thụ nội địa phải thực hiện theo quy định về quản lý nhập khẩu hàng hóa của Luật này và quy định khác của pháp luật có liên quan…”.

Căn cứ khoản 1 Điều 57 Luật Quản lý ngoại thương số 05/2017/QH14 quy định:

“Áp dụng biện pháp quản lý ngoại thương đối với hàng hóa đưa từ khu vực hải quan riêng vào nội địa như đối với hàng hóa đưa từ nước ngoài vào lãnh thổ Việt Nam“.

Căn cứ khoản 1 Điều 4 Luật thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu số 107/2016/QH13 quy định: 

“Khu phi thuế quan là khu vực kinh tế nằm trong lãnh thổ Việt Nam, được thành lập theo quy định của pháp luật, có ranh giới địa lý xác định, ngăn cách với khu vực bên ngoài bằng hàng rào cứng; bảo đảm điều kiện cho hoạt động kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan của cơ quan hải quan và các cơ quan có liên quan đối với hàng hóa xuất khẩu, nhập khẩu và phương tiện, hành khách xuất cảnh, nhập cảnh; quan hệ mua bán, trao đổi hàng hóa giữa khu phi thuế quan với bên ngoài là quan hệ xuất khẩu, nhập khẩu“.

Căn cứ khoản 1 Điều 30 Nghị định 82/2018/NĐ-CP ngày 22/5/2018 của Chính phủ quy định: 

“Khu chế xuất, doanh nghiệp chế xuất được áp dụng quy định đối với khu vực hải quan riêng, khu phi thuế quan trừ các quy định riêng áp dụng đối với khu phi thuế quan thuộc khu kinh tế cửa khẩu”.

Căn cứ Điều 50 Nghị định 08/2015/NĐ-CP ngày 21/01/2015 được sửa đổi, bổ sung tại khoản 23 Điều 1 Nghị định 59/2018/NĐ-CP ngày 20/4/2018 của Chính phủ quy định về thủ tục hải quan đối với thiết bị, máy móc, phương tiện thi công, phương tiện vận chuyển, khuôn, mẫu tạm nhập tái xuất, tạm xuất tái nhập để sản xuất, thi công xây dựng, lắp đặt công trình, thực hiện dự án, thử nghiệm như sau:

“…2. Hồ sơ hải quan đối với thiết bị, máy móc, phương tiện thi công, phương tiện vận chuyển, khuôn, mẫu tạm xuất – tái nhập:

a) Tờ khai hải quan theo mẫu do Bộ Tài chính ban hành;

b) Giấy phép xuất khẩu, văn bản thông báo kết quả kiểm tra chuyên ngành theo quy định của pháp luật có liên quan: 01 bản chính.

3. Địa điểm làm thủ tục hải quan: Thực hiện tại Chi cục Hải quan cửa khẩu, Chi cục Hải quan Chuyển phát nhanh hoặc Chi cục Hải quan nơi có cơ sở sản xuất, dự án. Đối với máy móc, thiết bị, dụng cụ, phương tiện vận chuyển tạm nhập – tái xuất, tạm xuất – tái nhập để phục vụ hợp đồng gia công, sản xuất xuất khẩu, hoạt động của doanh nghiệp chế xuất thì thực hiện thủ tục tại Chi cục Hải quan thuận tiện.

4. Thủ tục hải quan thực hiện theo quy định tại Mục 5 Chương này.

5. Thời hạn tạm nhập – tái xuất; tạm xuất – tái nhập thực hiện theo thỏa thuận của thương nhân với bên đối tác và đăng ký với cơ quan hải quan. Trường hợp cần kéo dài thời hạn tạm nhập; tạm xuất để sản xuất, thi công xây dựng, lắp đặt công trình, thực hiện dự án, thử nghiệm theo thỏa thuận với bên đối tác thì người khai hải quan có văn bản thông báo cho Chi cục Hải quan nơi làm thủ tục tạm nhập, tạm xuất.

Trường hợp quá thời hạn tạm nhập; tạm xuất mà người khai hải quan chưa tái xuất; tái nhập thì bị xử lý theo quy định của pháp luật.

6. Trường hợp doanh nghiệp tạm nhập, tạm xuất có văn bản đề nghị bán, cho, tặng máy móc, thiết bị, phương tiện thi công, phương tiện vận chuyển, khuôn, mẫu tạm nhập – tái xuất, tạm xuất – tái nhập để sản xuất, thi công công trình, thi công xây dựng, lắp đặt công trình thực hiện dự án, thử nghiệm thì phải làm thủ tục hải quan theo quy định tại Mục 5 Chương này.”