Tính giá thành theo phương pháp hệ số

Đối với doanh nghiệp sản xuất, việc tính giá thành sản xuất là một trong những nội dung kế toán quan trọng nhất trong quy trình hoạt động. Hiện nay đang có nhiều phương pháp tính giá thành sản xuất khác nhau và doanh nghiệp phải dựa vào đặc điểm sản xuất, kinh doanh của mình để lựa chọn phương pháp tính giá thành sản xuất phù hợp. Trong bài viết này, Gonnapass sẽ trình bày phương pháp tính giá thành sản xuất theo hệ số. Chúng ta sẽ đi vào các vấn đề cụ thể như:

– Điều kiện áp dụng cách tính giá thành sản xuất theo phương pháp hệ số;

– Đối tượng tập hợp chi phí và đối tượng tính giá thành theo phương pháp hệ số;

– Trình tự và ví dụ cụ thể về cách tính giá thành sản xuất theo phương pháp hệ số.

Để áp dụng cách tính giá thành sản xuất theo phương pháp hệ số, doanh nghiệp thường có đặc điểm tổ chức sản xuất sau:

– Cùng một quá trình sản xuất, cùng sử dụng một thứ nguyên liệu và chi phí chế biến và chi phí không tập hợp riêng cho từng loại sản phẩm mà được tập hợp chung cho cả quá trình sản xuất.

– Thu được đồng thời nhiều sản phẩm khác nhau.

Các lĩnh vực sản xuất thường áp dụng như: May mặc, hoá chất, cơ khí, chế tạo, điện cơ, chăn nuôi…

Theo phương pháp tính giá thành hệ số thì đối tượng tập hợp chi phí sản xuất là: nhóm sản phẩm, bộ phận, các giai đoạn chế biến, phân xưởng sản xuất…còn đối tượng tính giá thành là sản phẩm cuối cùng hoặc bán thành phẩm ở từng bước chế tạo.

Trình tự của cách tính giá thành sản xuất theo phương pháp hệ số.

Doanh nghiệp chọn một sản phẩm tiêu biểu làm sản phẩm tiêu chuẩn và có hệ số là 1. Sau đó, doanh nghiệp phải xây dựng được hệ số quy đổi sản phẩm cho từng loại sản phẩm gọi là “Hệ số quy đổi sản phẩm” của từng loại sản phẩm (thường dựa vào mức tiêu hao về nguyên vật liệu hoặc chi phí nhân công hoặc giá bán của từng sản phẩm…)

Sau khi xây dựng được “Hệ số quy đổi của từng loại sản phẩm”, kế toán tính giá thành sản xuất theo từng bước như sau:

Bước 1: Tập hợp các chi phí có liên quan trực tiếp theo các khoản mục

Bước 2: Xác định sản lượng của tổng sản phẩm tiêu chuẩn = Số lượng sản phẩm từng loại x Hệ số quy đổi

Bước 3: Chọn phương pháp giá thành áp dụng, xác định chi phí đơn vị và giá trị sản phẩm dở dang cuối kỳ tính theo sản phẩm tiêu chuẩn

Bước 4: Xác định giá thành sản phẩm tiêu chuẩn trong kỳ và quy đổi để tính giá thành sản phẩm thực tế lập báo cáo theo yêu cầu

Z = Dđk + C – Dck; z = Z/Qht

Ví dụ:

Do sản phẩm A có hệ số là 1, chọn A làm sản phẩm tiêu chuẩn. Khi đó HA = 1, HB = 1,2

Bước 1: Tập hợp các chi phí có liên quan trực tiếp theo các khoản mục (đã có sẵn)

Bước 2: Xác định sản lượng của tổng sản phẩm tiêu chuẩn:

– Tổng sản phẩm hoàn thành quy đổi về sản phẩm tiêu chuẩn = 580 x 1 + 600 x 1,2 = 1.300

– Tổng sản phẩm dở dang quy đổi để phân bổ chi phí nguyên vật liệu = 200 x 1 + 100 x 1,2 = 320

– Tổng sản phẩm hỏng ngoài định mức quy đổi về sản phẩm tiêu chuẩn = 8 x 1 + 10 x 1,2 = 20

Phân bổ chi phí theo sản lượng đầu ra: 1.300 (Qht) + 320 (Qdck) + 20 (Qhndm)

Bước 3: Đề bài đã cho dữ kiện sản phẩm dở dang và sản phẩm hỏng được đánh giá theo chi phí nguyên vật liệu trực tiếp, nên ta đánh giá chi phí cuối kỳ như sau: