Chi phí hàng lỗi, hỏng

Ứng xử về thuế GTGT và thuế TNDN với chi phí hàng lỗi, hỏng: Có được khấu trừ thuế GTGT? Có được tính vào chi phí được trừ khi tính thuế TNDN?

Tình huống: Công ty mua hàng từ tháng 3/20X2 (Năm tài chính kết thúc 30/9/20X2), kỳ hiện tại là tháng 1/20X3 phát hiện hàng bị hư hỏng, phải tiêu hủy và đã được Bảo hiểm bồi thường thì tính khấu trừ thuế GTGT đầu vào thế nào? Có được tính vào chi phí được trừ?

Manabox tư vấn: Trường hợp này, do đã được bên bảo hiểm bồi thường nên chi phí này không được tính vào chi phí được trừ khi tính thuế TNDN.

Về thuế GTGT, công ty tham khảo hướng dẫn tại công văn số 4403/BTC-CST ngày 06/4/2015 (Download tại 4403_15_Thue GTGT ton that da duoc bao hiem boi thuong

> Nếu không được bảo hiểm bồi thường: Được khấu trừ toàn bộ thuế GTGT của phần tổn thất

> Nếu được bảo hiểm bồi thường:

Các trường hợp

Nếu hợp đồng bảo hiểm quy định giá trị bồi thường

không bao gồm thuế GTGT

Hợp đồng bảo hiểm quy định giá trị bồi thường

bao gồm thuế GTGT

Doanh nghiệp nhận tiền bồi thường

+ Lập chứng từ thu tiền

+ Được khấu trừ số thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, tài sản bị tổn thất

+ Xuất hóa đơn GTGT, ghi rõ các chỉ tiêu: giá trị tổn thất được bồi thường chưa có thuế GTGT, số tiền thuế GTGT được bồi thường

+ Được khấu trừ số thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, tài sản bị tổn thất

+ Kê khai, tính nộp thuế GTGT đầu ra tương ứng với số thuế GTGT được bồi thường

Công ty bảo hiểm

Lập chứng từ chi tiền bồi thường bảo hiểm.

Khấu trừ, tính vào chi phí theo hóa đơn do bên nhận bồi thường xuất

Nếu doanh nghiệp bảo hiểm ủy quyền cho doanh nghiệp bị tổn thất sửa chữa tài sản

+ Doanh nghiệp bảo hiểm sẽ chi tiền bồi thường cho doanh nghiệp bị tổn thất theo hóa đơn (mang tên doanh nghiệp bị tổn thất) sửa chữa tài sản và hợp đồng bảo hiểm

+ Doanh nghiệp bảo hiểm được kê khai khấu trừ thuế GTGT tương ứng với phần bồi thường bảo hiểm thanh toán theo hóa đơn GTGT của doanh nghiệp bị tổn thất (Nếu số tiền bồi thường bảo hiểm có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên. Bên bảo hiểm phải thực hiện thanh toán không dùng tiền mặt)

Tổng hợp: 02 trường hợp như sau

1/ Trường hợp được khấu trừ thuế và được tính vào chi phí được trừ

So sánh các trường hợp

Trích điều kiện khấu trừ thuế GTGT

Trích điều kiện tính vào chi phí được trừ

Trích dẫn

Các trường hợp tổn thất không được bồi thường được khấu trừ thuế GTGT đầu vào gồm:

+ Thiên tai

+ Hỏa hoạn

+ Trường hợp tổn thất không được bảo hiểm bồi thường

Hàng hóa mất phẩm chất, quá hạn sử dụng tiêu hủy

Chi phí liên quan đến phần giá trị tổn thất không được bồi thường

+ Thiên tai

+ Dịch bệnh

+ Hỏa hoạn

+ Trường hợp bất khả kháng khác

Phần giá trị tổn thất do thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn và trường hợp bất khả kháng khác không được bồi thường được xác định bằng tổng giá trị tổn thất trừ phần giá trị doanh nghiệp bảo hiểm hoặc tổ chức, cá nhân khác phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

Cũng lưu ý rằng, với thuế GTGT, Bộ Tài chính có công văn số 4403/BTC-CST ngày 06/4/2015 về việc xử lý thuế GTGT của tài sản, hàng hóa bị tổn thất, quy định:

“..thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, tài sản bị tổn thất từ ngày 01/03/2012 được xử lý như sau:

a) Trường hợp cơ sở kinh doanh không được bồi thường thuế GTGT đầu vào của hàng hóa chịu thuế GTGT bị tổn thất, cơ sở kinh doanh được khấu trừ toàn bộ số thuế GTGT đầu vào này;

Trường hợp hợp đồng bảo hiểm quy định giá trị bồi thường không bao gồm thuế GTGT của hàng hóa, tài sản chịu thuế GTGT bị tổn thất, cơ sở kinh doanh nhận tiền bồi thường bảo hiểm lập chứng từ thu theo quy định và được khấu trừ số thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, tài sản bị tổn thất…

b) Trường hợp hợp đồng bảo hiểm quy định giá trị bồi thường có bao gồm thuế GTGT của hàng hóa, tài sản chịu thuế GTGT bị tổn thất, cơ sở kinh doanh nhận tiền bồi thường bảo hiểm xuất hóa đơn GTGT (trên hóa đơn ghi rõ giá trị tổn thất được bồi thường chưa có thuế GTGT và số tiền thuế GTGT được bồi thường), kê khai, tính nộp thuế GTGT đầu ra tương ứng với số thuế GTGT được bồi thường và được khấu trừ số thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, tài sản bị tổn thất này…”

2/ Trường hợp không được khấu trừ thuế

Ngoài các trường hợp trên thì tất cả các trường hợp còn lại thường bị yêu cầu

+ Loại trừ thuế GTGT đã khấu trừ và

+ Loại khỏi chi phí được trừ khi tính thuế TNDN

Ví dụ: Hàng hỏng do vận chuyển, do dừng sản xuất mẫu mã, do thay đổi kế hoạch… (Thường là các nguyên nhân chủ quan từ phía doanh nghiệp)

Trích công văn 796/TCT-CS năm 2023

“…về nguyên tắc, trường hợp Công ty …có hàng hóa bị lỗi, hỏng trong quá trình sản xuất không tái chế lại được và phải thực hiện tiêu hủy không thuộc các trường hợp được quy định của pháp luật thuế TNDN thì giá trị hàng hóa bị tiêu hủy không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp…”

Tuy nhiên, cũng lưu ý rằng, có thể thấy về mặt hình thức văn bản, so với thuế GTGT, thuế TNDN chỉ cho phép trừ chi phí tổn thất do bất khả kháng. Ví dụ trích công văn 43627 /CT-HTr năm 2015 của Cục thuế TP Hà Nội với trường hợp hàng hóa bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển

Căn cứ các quy định nêu trên, Cục thuế TP Hà Nội hướng dẫn Độc giả như sau:

– Về thuế TNDN: Trường hợp Công ty của Độc giả nhập khẩu hàng hóa bị hư hỏng trong quá trình vận chuyển (tổn thất không phải do thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn và trường hợp bất khả kháng khác) thì khoản chi phí hàng hỏng không được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế TNDN.

– Về thuế GTGT: Đề nghị độc giả trên cơ sở tình hình thực tế tại đơn vị, thực hiện theo quy định tại Khoản 1, Điều 14 và Điều 15 Thông tư số 219/2013/TT-BTC và Công văn số 4403/BTC-CST nêu trên.

Tham khảo thêm:

Chi phí nguyên vật liệu được trừ

Cơ sở pháp lý:

Theo quy định tại Điều 14 thông tư 219/2013/TT-BTC (đã được sửa đổi, bổ sung bởi TT 26/2015/TT-BTC) về điều kiện khấu trừ thuế giá trị gia tăng đầu vào:

“Thuế GTGT đầu vào của hàng hóa, dịch vụ dùng cho sản xuất, kinh doanh hàng hóa, dịch vụ chịu thuế GTGT được khấu trừ toàn bộ, kể cả thuế GTGT đầu vào không được bồi thường của hàng hóa chịu thuế GTGT bị tổn thất.

Các trường hợp tổn thất không được bồi thường được khấu trừ thuế GTGT đầu vào gồm: thiên tai, hỏa hoạn, các trường hợp tổn thất không được bảo hiểm bồi thường, hàng hóa mất phẩm chất, quá hạn sử dụng phải tiêu hủy. Cơ sở kinh doanh phải có đầy đủ hồ sơ, tài liệu chứng minh các trường hợp tổn thất không được bồi thường để khấu trừ thuế…”

Về điều kiện để được tính vào chi phí được trừ, theo quy định tại khoản 1 Điều 6 thông tư 78/2014/TT-BTC (Đã được sửa đổi bởi thông tư 96/2015/TT-BTC):

“1. Trừ các khoản chi không được trừ nêu tại Khoản 2 Điều này, doanh nghiệp được trừ mọi khoản chi nếu đáp ứng đủ các điều kiện sau:

a) Khoản chi thực tế phát sinh liên quan đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.

b) Khoản chi có đủ hoá đơn, chứng từ hợp pháp theo quy định của pháp luật.

c) Khoản chi nếu có hoá đơn mua hàng hoá, dịch vụ từng lần có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên (giá đã bao gồm thuế GTGT) khi thanh toán phải có chứng từ thanh toán không dùng tiền mặt…

Trường hợp doanh nghiệp có chi phí liên quan đến phần giá trị tổn thất do thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn và trường hợp bất khả kháng khác không được bồi thường thì khoản chi này được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế, cụ thể như sau:

Doanh nghiệp phải tự xác định rõ tổng giá trị tổn thất do thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn và trường hợp bất khả kháng khác theo quy định của pháp luật.

Phần giá trị tổn thất do thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn và trường hợp bất khả kháng khác không được bồi thường được xác định bằng tổng giá trị tổn thất trừ phần giá trị doanh nghiệp bảo hiểm hoặc tổ chức, cá nhân khác phải bồi thường theo quy định của pháp luật.

a) Hồ sơ đối với tài sản, hàng hóa bị tổn thất do thiên tai, dịch bệnh, hỏa hoạn được tính vào chi phí được trừ như sau…:”